کلینیک گفتار درمانی وکاردرمانی خوب در کرج:اوتیسم چیست؟ آیا اوتیسم درمان میشود؟
آیا امیدی به بهبودی بیماران اوتیسمی هست؟

سلامت نیوز :درگذشته فقدان درک صحیح درباره ی اختلال اوتیسم منجربه این شدکه کودکانی با نشانگان اوتیسم در دسته ی کودکان آسیب دیده از لحاظ عاطفی و یا کودکان عقب مانده ی ذهنی قرار میگرفتند. جامعه ی پزشکی بر این تصور بود که کودکانی که مبتلا به اوتیسم هستند درحقیقت به نوعی اسکیزوفرنی دچار هستند . بسیاری از والدین دچار عذاب وجدان شدیدی شده و خود را در خصوص ابتلای کودکشان به اوتیسم مقصر بدانند. طی سالهای دهه 1960 بود که درک مردم از واژه ی اوتیسم و علامتها و نشانه های این بیماری و همچنین روشهای مقابله و درمانی آن دقیقتر شد .
به گزارش سلامت نیوز اوتیسم نوعی اختلال رشدی است كه با رفتارهای ارتباطی ، كلامی غیر طبیعی مشخص می شود . علائم این اختلال در سال های اول عمر بروز می كندو علت اصلی آن ناشناخته است. این اختلال در پسران شایع تر از دختران است. وضعیت اقتصادی ، اجتماعی ، سبك زندگی و سطح تحصیلات والدین نقشی در بروز اوتیسم ندارد. این اختلال بر رشد طبیعی مغز در حیطه تعاملات اجتماعی و مهارت های ارتباطی تأثیر می گذارد.
كودكان و بزرگسالان مبتلا به اوتیسم در ارتباطات كلامی و غیر كلامی ، تعاملات اجتماعی و فعالیت های مربوط به بازی، مشكل دارند. این اختلال ارتباط با دیگران و دنیای خارج را برای آنان دشوار می سازد . در بعضی موارد رفتارهای خود آزارانه و پرخاشگری نیز دیده می شود.
در این افراد حركات تكراری ( دست زدن ، پریدن ) پاسخ های غیر معمول به افراد ، دلبستگی به اشیا و یا مقاومت در مقابل تغییر نیز دیده می شود و ممكن است در حواس پنجگانه ( بینایی ، شنوایی ، لامسه ، بویایی و چشایی )نیز حساسیت های غیر معمول نشان دهند. هسته مركزی اختلال در اوتیسم ، اختلال در ارتباط است.
اوتيسم، عقبماندگي ذهني نيست!
امروزه در عصري زندگي ميکنيم که تعاملات و روابط اجتماعي اهميت بسياري پيدا کرده است و زندگي در تنهايي و انزوا، بدون برقراري ارتباط با ديگران تقريباً غيرممکن است. اما بيماري اوتيسم باعث اختلال در ارتباطات اجتماعي و تعامل آنها با ديگران ميشود. کودکاني که به اين بيماري دچار ميشوند از جامعه کنارهگيري نميکنند بلکه از ابتدا هرگز به طور کامل به جامعه وارد نميشوند ولي ميتوان با استفاده از شناخت به موقع و روش درماني مناسب، آنها را وارد اجتماع کرد.اوتيسم يا «درخودماندگي» نام نوعي اختلال رشدي است که در کودکان ايجاد ميشود. هستهي مرکزي اختلال اوتيسم، اختلال در برقراري ارتباط با ديگران است. کودکان اوتيسمي معمولاً در تقابلهاي اجتماعي و رفتارهاي هيجاني خود در مواجهه با اطرافيان دچار مشکل هستند به طوري که در پاسخ به ديگران عکسالعملهاي غيرمعمول از خود بروزميدهند و قادر به برقرار کردن تماس چشمي مناسب نيستند.
علائم او تيسم:علايم اوتيسم در افراد مختلف داراي شدت و ضعف گوناگوني است .به اين معني که در برخي ازبیماران برخي از علايم بيماري بارزتر از بقيه بيماران است ولي به طور کلي علايم مربوط به اوتيسم را مي توان از جنبه هاي زير مو رد بر رسي قرار داد:
-مهارتهاي اجتماعی
اين بيماران معمولا نسبت به ديگران همانند افراد سالم واکنش نشان نمي دهند .اغلب آنها از تماس هاي چشمي با ديگران پرهيز مي کنند و اغلب مايلند که تنها باشند .آنها در درک احساسات ديگران مشکل دارند.و اغلب نمي توانند در باره احساسات خود صحبت نمايند. زماني که ديگران با آنها صحبت مي کنند توجه اي به آنها نشان نمي دهند .برخي از آنها علا قه اي به مردم نشان نمي دهند ولي برخي ديگر برعکس بسيار علا قه مند به مردم هستند اما نمي دانند چگونه با ديگران صحبت کرده و با آنها بازي نمي کنند وقادر به برقراري ارتباط با آنها نيستند .
-اختلالات زبان ، تکلم ، و برقراري ارتباط
حدود 40 % کو دکان مبتلا به اوتيسم اصلا حرف نمي زنند .برخي ديگر مبتلا به عارضه اکولالیا(تکرار کردن حرفهايي که ديگران به آنها مي زنند) مي باشند .به طور مثال اگر شما به او بگو ييد ” چرا نهارت را نمي خوري ” او هم به جاي آنکه جوابت را بدهد مي گويد ” چرا نهارت را نمي خوري ” يا اينکه مکرراً تبليغات تلويزيون را بدون کم و کاست تکرار مي کنند.
تن صداي ثابتي دارند و به نظر مي رسد که نمي توانند در مواقع شادي يا غمگيني تن صداي خود را بالا و پايين ببرند .اين کودکان ممکن است از لحاظ فاصله مکاني به افرادي که با آنها صحبت مي کنند خيلي نزديک شوند و يا ممکن است به يکي از موضوعات صحبت خود بچسبند و رهايش نکنند . برخي از آنها مي توانند به خوبي صحبت نمايند و لغات بسيار زيادي را مي دانند ولي حوصله گوش دادن به حرفهاي ديگران را ندارند .هم چنين ممکن است در باره افرادي که بسيار به آنها علا قه مند هستند خيلي زياد صحبت نمايند . – انجام حرکا ت تکراري، مقاومت در برابر تغييرات محيطي ويا مقاومت در برابر تغييرات روزانه کار ها ي معمولي ، و عدم پاسخ دهي به صورت غير طبیعی نسبت به تجارب حسي .آنها يک سري از کا رها را بارها و بارها تکرار ميکنند.
اگر عادات روزانه آنها تغيير نمايد به شدت نا راحت مي شوند .به عنوان مثال اگر کودک هر روز ابتدا دستش را مي شسته و سپس لباسش را مي پوشد، در صورتي که از او خواسته شود که عکس اعمال فوق ر ا انجام دهد ، به شدت ناراحت خواهد شد . اوتيسم يک ناتواني رشدي در تمام عمر بوده و به طور تيپيک در اوايل دوران کو دکي ظاهر مي شود .افراد مبتلا به اوتيسم در اوايل دوران کودکي رفتاري را از خود نشان مي دهند که به طور مخربي با فرآيندهاي يادگير ي آنها در موارد زير تداخل مي نمايد . روند رشد کودکان مبتلا به او تيسم ممکن است درزمينه هاي حرکتي (motor) شناختي (cognitive)،هم به تاخير بيفتد . از طرف ديگر برخي ازآنها ممکن است بتوانند به راحتي مسايل کامپيو تري ويا يک جدول را حل کنند ولي در انجام کارهاي بسيار آسان مثل بر قراري دوستي با ديگران و صحبت با ديگران دچار مشکل شوند .
-اختلال در روابط ،مهارتها ،و واکنش هاي اجتماعی
فرد بيمار ممکن است به صورت بي ادب پر خاشگر ، رک گو، خجالتي ، بي فکر نابالغ نسبت به سن تقويمي خود مشاهده شود. اين افراد قادربه عملکرد کافي ومناسب براي بر قرار ي ارتباط با اجتماع نبوده و نهايتاً قادر به ايجاد روابط دوستانه عميق و ماندگار نمي باشند.شرکت در فعاليتها و بازيهاي ساده و تمايل به دوري گزيني از جمع دارند.
-بر قراري ارتباط
کودک در برقراري ارتباط با جنبه هاي مختلف دچار مشکل ميشود . زبان کودک داراي آن قدرت طبيعي براي بر قراري ارتباط نيست و از محتوي و ساختار مناسبي بر خوردار نمي باشد. ضعف کودک هم در زمينه ابراز نظر و هم در زمينه درک نظرات ديگران از طريق کلامي مشهود است کودک در برخوردبا مردم ،اشيا و وقايع زندگي اش دچار مشکل مي شود.
اغلب کودکان در بر قراري يک ارتباط متناوب با ديگران دچار مشکل هستند . کودک در هنگام مشاهده تغييرات ايجاد شده در اطراف خود ، به استرس شديدي دچار مي شود و اصولا مايل به سکون در محيط اطراف خويش است و از تغيير دادن شرايط و اشيا اطراف خويش نا خرسند مي شود . تغييرات ايجاد شده در وقايع معمول زندگي سبب ايجاد وحشت در فرد مي شود . اين امر مي تواند بروز حرکات تکراري در فرد را تو جيه نمايد کودک علايق بسيار محدودي را نسبت به اطرافيان يا اشيا ي اطراف ابراز مي کند و قادر به شرکت در فعاليت هاي ذهني نيست .
اين کودکان نمي توانند بپذيرند که حالات رو حي – رواني ديگران با آنها متفاوت است و نمي توانند تصور کنند که افراد ديگر جامعه داراي عقايد ، ديدگاه ها و برنامه هاي خو دشان در زندگي هستند . اگر به او بگو ييد” آن کار را نکن ” يک بيمار اوتيستيكي نمي تواند درک کند که معني “آن” چيست ؟ عواطف کودکان اوتيستيكي مشابه با ساير افراد جامعه است .
ولي اين کودکان نمي توانند عوالم و عواطف خود را به آساني و به صورت قابل فهم باز گو نمايند. علت اين امر اين است که آنها نمي توانند از ابزار زبان به اندازه کافي استفاده نمايند. آنها ممکن است بدون ايجاد آمادگي در ديگران با آنها شروع به صحبت نمايند. کودک نسبت به محر ک ها ي شنيداري ، ديداري ، بويايي، و محرکهاي حسي، چشايي و محركهاي حركتي، پاسخ هاي غير طبيعي و تکراري و بي معني را از خود نشان مي دهد و از لحاظ حس تعادل و تنظيم موقعيت بدن دچار مشکل مي شود .به عبارت ديگر ، برخي از آنها در برخي از حواس پنج گانه بسيار حساس تر از حالت طبيعي بوده ودر برخي ديگر ازاين حس ها از حساسيت کمتري نسبت به ديگران بر خوردار مي باشند.
از اين رو عکس العمل آنها نسبت به بقيه افراد در يک جمع در قبال يک محرک بو يا يي ، شنوايي، چشايي، و… با ديگران هما هنگ نبوده و عکس العمل آنها سبب ايجاد بي نظمي در جمع مي شود. به طور مثال سرو صداي ترافيک ممکن است براي آنها بسيار کر کننده باشد.از لحاظ شناختي کودک ممکن است نا هنجا ري هاي مختلفي را در فر آيند تفکر از خود نشان داده و در تفکر انتزاعي، هوشياري و قضاوت دچار مشکل مي باشند .
باورهای غلط درباره اتیسم :
-کودکان مبتلا به اتیسم هرگز ارتباط چشمی برقرار نمی کنند .
-کودکان اتیستیک نبوغ دارند .
-کودکان مبتلا به اتیسم صحبت نمی کنند .
-کودکان اتیستیک قادر به نشان دادن محبت خود نیستند .
-اتیسم یک بیماری روانی است .
-منظور از پیشرفت این کودکان یعنی اینکه کاملاً شفا یابند .
-کودکان مبتلا به اتیسم نمی توانند به دیگران لبخند بزنند .
-کودکان اتیستیک تماس جسمی محبت آمیز برقرار نمی کنند
هیچ آزمایش پزشکی برای کودکان اتیسم وجود ندارد.
هیچ آزمایش پزشکی برای این افراد وجود ندارد اما آزمایشاتی برای رد مشکلاتی که مربوط به اوتیسم نیست، لازم است از قبیل: آزمایش شنوایی، آزمایش گفتاری، آزمایش رشد و آزمایشاتی برای رد مسمومیت با سرب درمان زودهنگام و قبل از سه سالگی میتواند رشد کودک را بهبود دهد.
تشخیص «اوتیسم» کودکان با اسباب بازی هوشمند ایرانی
محققان دانشگاه تهران موفق به ساخت اسباب بازی هوشمندی شدند که به کمک آن میتوان کودکان مبتلا به اوتیسم را غربالگری کرد.محققان با تحلیل اطلاعات مربوط به نحوه بازی کودک با این اسباب بازی کودکان مشکوک به ابتلا به اوتیسم را غربالگری میکنند. اساس این روش بر تفاوت الگوی حرکتی کودکان مبتلا به اوتیسم با کودکان سالم است.در داخل این اسباب بازی هوشمند، سنسور شتاب سنجی وجود دارد که الگوی بازی کودکان با اسباب بازی را به رایانه میدهد و با تحلیل آن احتمال ابتلای کودک به اوتیسم تشخیص داده میشود.رفتارهای تکراری و توجه به جزییات از رفتارهایی است که در کودکان اوتیسمی شایع است و در بازی آنها با اسباب بازی (خودرو) هوشمند هم تکرار یک حرکت خاص، توجه به جزئیات مثل چرخ خودرو و بازی کردن با آن به جای بازی با خودرو و بازی کردن آهسته از مشخصههایی است که با تحلیل دادههای اسباب بازی، احتمال ابتلای کودک به اوتیسم را نشان میدهد.
حیوانات به کودکان مبتلابه اتیسم توجه میکنند
استفاده از حیوانات کلیدی است برای پیدا کردن چگونگی پیشرفت کودکان اتیستیک که شامل بازدید از باغ وحش ، دیدن حیوانات مزرعه و حیوانات خانگی که دوستان و اقوام در منزل نگهداری می کنند، می شود .تمام این موارد می توانند کمک کنند تا بفهمیم آیا ارتباطی وجود داردیانه .مسائل حسی در میان کودکان مبتلا به اوتیسم شایع است. فعالیت هایی یکپارچه حسی برای کمک به تعدیل آنها طراحی شده اند ، برای مثال ، در این روش چیزی برای حس کردن پوست آنها قرار داده میشود. یا ممکن است نحوه واکنش آنها به بوی خاص یا صداها باشد. بعضی اوقات سگ و اسب در این فعالیت ها گنجانده میشود. کودکان به طور معمول رابطه با حیوانات را ایمن خواهند یافت. و حیوانات به راحتی به کودکان مبتلا به اوتیسم توجه میکنند.
دیدن کارتون به بهبود علایم اوتیسم کمک می کند
تحقیقات دانشمندان در موسسه تحقیقاتی اوتیسم نشان می دهد که دیدن کارتون نقش مهمی در بهبودی کودکان اوتیسم دارد. همانطور که میدانیم کودکان اوتیسم در درک و تشخیص حالات چهره ی افراد دچار مشکل هستند، ثابت شده که دیدن کارتون به این کودکان کمک می کند تا هیجانات طبیعی را یاد بگیرند. در این تحقیق از کارتون هایی با شخصیت های غیر انسانی که چهره ی انسانی دارند استفاده شده و یک نفر راوی داستان را نقل می کند تا به کودک در درک هیجانات انسانی کمک نماید. او شیوه ی بیان صورت و احساسات شخصیت های داستانی را برای کودکان توضیح می دهد. دکتر سیمون بارون سرپرست مؤسسه تحقیقات اوتیسم در دانشگاه کمبریج، معتقد است کارتون های متحرک نقش مهمی در بهبودی کودکان اوتیسم دارد. همانطور که میدانیم کودکان اوتیسم در درک و تشخیص حالات چهره ی افراد دچار مشکل هستند، ثابت شده که دیدن کارتون به این کودکان کمک می کند تا هیجانات طبیعی را یاد بگیرند. در این تحقیق از کارتون هایی با شخصیت های غیر انسانی که چهره ی انسانی دارند استفاده شده و یک نفر راوی داستان را نقل می کند تا به کودک در درک هیجانات انسانی کمک نماید. او شیوه ی بیان صورت و احساسات شخصیت های داستانی را برای کودکان توضیح می دهد.
آیا امیدی به بهبودی بیماران اوتیسمی هست؟
در حال حاضر امید زیادی به پیشرفت کودکانی است که درمان مناسب و موثری گرفته اند. حتی بسیاری از کودکانی که از نظر ذهنی عقب افتاده اند، در انجام کارهای مشخصی مثل پوشیدن لباس و مهارت هایی نظیر آشپزی، و … قابلیت هایی را از خود نشان داده اند. گروهی دیگر مهارت های تحصیلی مانند خواندن، نوشتن و محاسبات ساده را به دست خواهند آورد. بعضی دبیرستان را تمام می کنند و عده ای حتی به دانشگاه می روند. نکته مهم شروع هر چه سریع تر مداخلات درمانی است و اما نکته مهم تر این که هیچگاه برای شروع درمان دیر نیست.